Wat is in 2021 gewijzigd in giftenaftrek en ANBI-regeling?

Wat is in 2021 gewijzigd in giftenaftrek en ANBI-regeling?

Met als doel om de giftenaftrek en de ANBI-regeling minder complex en beter uitvoerbaar te maken, zijn door de Staatssecretaris van Financiën in nauw overleg met SBF maart 2019 zestien verbetervoorstellen aangekondigd.
Per 2021 zijn daartoe de Fiscale Verzamelwet 2021 en in lagere regelgeving een aantal wijzigingen in giftenaftrek en ANBI-regeling doorgevoerd. Hieronder de recent doorgevoerde wijzigingen op een rij.
Deze wijzigingen zijn deels voor ANBI’s zelf, deels voor schenkers die hun gift van de belasting willen aftrekken van belang.

1. Contante giften niet meer aftrekbaar
   

In de praktijk is gebleken dat de aftrekmogelijkheid van contante giften fraudegevoelig is. Daarom komen giften in contanten vanaf 1 januari 2021 niet meer in aanmerking te laten komen voor de giftenaftrek. Donaties van contant geld bij collectes aan de deur of in de kerk zijn daardoor niet langer aftrekbaar. Ook niet als daarvoor een kwitantie ontvangen is.
NB: Contante donaties zijn, indien u daarvoor een kwitantie kan worden overgelegd, over het jaar 2020 nog wel aftrekbaar.

2. Waarde giften in natura vermelden in onderhandse acte

In de giftenatrek worden relatief veel fouten gemaakt waar het gaat om giften in natura. Daarom geldt per 1 januari 2021, dat de waarde in het economische verkeer van giften in natura vermeld moet worden in de onderhandse acte van schenking, om de gift voor aftrekbaarheid in aanmerking te laten komen (Bron: Staatscourant 31-12-2020).

 

NB: in de aankondiging van de wijzigingen in gfitenaftrek en ANBI-regeling in 2019 was sprake van een objectieve waardebepaling voor giften in natura van boven de € 2.500, bijvoorbeeld via een taxatierapport.
Per abuis vermelden nu een aantal gezaghebbende bronnen –  waaronder de Consumentenbond, Taxlive en diverse websites van accountantskantoren – dat een taxatierapport nodig is voor giften in natura boven de € 2.500.
Dit is echter niet het geval, zoals uit het bericht hierover in de Staatscourant blijkt.

Het ANBI team heeft inmiddels de bronnen die deze foutieve informatie hebben verspreid om rectificatie gevraagd.

3. Versoepeling liquidatiebepaling

De liquidatiebepaling is één van de voorwaarden waaraan een instelling moet voldoen om als ANBI te kunnen worden aangemerkt. Deze bepaling hield voorheen in, dat uit de statuten van de ANBI moest blijken dat het overblijvende vermogen na opheffing van de instelling zou worden besteed aan een ANBI met een soortgelijke doelstelling.

De liquidatiebepaling van ANBI’s is per 1 januari 2021 versoepeld door de eis van soortgelijk doel voor reguliere ANBI’s te laten vervallen. Alleen voor culturele ANBI’s blijft de eis van soortgelijk doel bestaan (Bron: Staatscourant 31-12-2020)

Op de ANBI website staat hierover nu:

” Geld dat overblijft na opheffing van de instelling wordt besteed aan een ANBI, of aan een buitenlandse instelling die voor minimaal 90% gericht is op het algemeen nut. Voor een culturele ANBI geldt dat het batig liquidatiesaldo besteed moet worden aan een ANBI (of buitenlandse instelling die voor minimaal 90% gericht is op het algemeen nut) met een soortgelijk doel. ”

4. Verplicht voor ANBI’s boven een bepaalde omvang: voldoen aan ANBI publicatieplicht via standaardformulieren

Voor ANBI’s bestaat sinds 2014 een publicatieplicht: zij moeten o.a. de staat van baten en lasten publiceren en inzicht geven in doelstellingen, activiteiten, hoofdlijnen, bestuursstructuur en beleidsplannen.
Vanaf de jaarwisseling zijn ANBI’s boven een bepaalde omvang verplicht om standaardformulieren van de Belastingdienst te gebruiken om aan deze publicatieplicht te voldoen.

De standaardformulieren zijn alleen verplicht voor ‘grote’ ANBI’s. Onder ‘grote’ ANBI’s worden verstaan:

• ANBI’s die werven onder het publiek: totale baten boven de €50.000
• ANBI’s die niet werven onder het publiek, zoals vermogensfondsen: totale pasten boven de € 100.000

Voor CBF-erkende goede doelen volstaat het Erkenningspaspoort.

Zij hoeven dus daarnaast niet het nieuwe standaardformulier te gebruiken.

Er zijn in overleg met SBF 7 publicatieformats ontwikkeld: voor fondsenwervende ANBI’s, voor kerken, voor vermogensfondsen, voor ANBI’s algemeen, voor onderwijsinstellingen, voor volkshuisvesting en voor zorginstellingen.
Is uw organisatie erkend als goed doel door toezichthouder Centraal Bureau Fondsenwerving (CBF)? Dan kunt u ook het Erkenningspaspoort als standaardformulier gebruiken. Leden van het Interkerkelijk Contact in Overheidszaken (CIO) kunnen het standaardformulier gebruiken op basis van het convenant.
De standaardformulieren zijn beschikbaar op de ANBI pagina van de website van de Belastingdienst.
Formulieren moeten worden gedownload en op de eigen website worden geplaatst.
U moet dit formulier invullen op basis van de jaarcijfers van het verslagjaar 2020, u heeft hiervoor tot 1 juli 2021 de tijd.

5. ANBI’s die zich niet houden aan de Grondwet: integriteitseis aangepast

De Belastingadviseur kan voortaan een VOG opvragen als er twijfel is aan de integriteit van een ANBI bestuurder. Als men die kan overleggen is er niets aan de hand. Kan men dat niet en verandert er niets in de toestand, dan zal de inspecteur de ANBI status intrekken.

6. Melden wanneer substantiële gift zonder reden wordt herroepen

Bij herroepelijke schenkingen, ook wel voorwaardelijke schenkingen genoemd, doneert een belastingplichtige in een kalenderjaar een fors bedrag aan een goed doel en trekt dat af via de giftenaftrek. Vervolgens komt hij hier in het nieuwe kalenderjaar op terug. Het goede doel stort dan het bedrag terug. De donateur moet in het nieuwe kalenderjaar dan de giftenaftrek corrigeren, maar dat gebeurt in de praktijk niet altijd.

Om fouten en fraude met herroepen giften tegen te gaan, is afgesproken dat goede doelen een melding doen bij de Belastingdienst wanneer een substantiële gift zonder reden wordt herroepen. Bij een vermoeden van fraude kan ook bij lagere bedragen een melding worden gedaan. Hiervoor komt een meldpunt.

Voorjaar 2021 is dit meldpunt nog niet beschikbaar. U kunt de melding nu doen bij het meldpunt ANBI’s.

7. Slim invoerscherm bij belastingaangifte

Op dit moment moet een belastingplichtige voor het vermelden in de aangifte inkomstenbelasting aan welke organisatie(s) een gift of giften zijn gedaan een vrij invulveld gebruiken. Een belastingplichtige moet op dit moment zelf nazoeken of een gift aan een bepaalde organisatie wel of niet aftrekbaar is. Door het huidige vrije invulveld te vervangen door een zogenaamd ‘slim’ invulveld, wordt het belastingplichtigen nog makkelijker gemaakt om hun aangifte inkomstenbelasting in te vullen. In dit slimme invulveld kunnen dan alleen erkende ANBI’s worden geselecteerd.

Dit slimme invoerscherm zal op korte termijn worden doorgevoerd, en zou – aldus de Belastingdienst – kunnen worden gebruikt bij de aangifte over 2020.

8. Automatische toekenning ANBI-status aan overheidsinstellingen

Deze is komen te vervallen voor buiten de ER gevestigde rechtspersonen.

—————————

 

Verbetervoorstel dat nog ‘in de maak’ is

• Bestedingscriterium / anti-oppoteis

Conform de ANBI-vereisten moet een ANBI het geld (uiteindelijk) besteden aan het algemeen nut en mag dan ook niet al te veel vermogen oppotten: de instelling mag niet meer vermogen aanhouden dan redelijkerwijs nodig is voor de continuïteit van de voorziene werkzaamheden ten behoeve van de doelstelling van de instelling. Dit wordt het bestedingscriterium of de anti- oppoteis genoemd.

Onder dit criterium is er ruimte tot het vormen van reserves voor zover die in redelijkheid nodig zijn voor de continuïteit van de werkzaamheden en van de werkorganisatie. In de praktijk leidt deze norm soms tot onzekerheid en in voorkomende gevallen tot discussies tussen de Belastingdienst en ANBI’s.

Het was een specifiek verbeterpunt om het bestedingscriterium te verduidelijken in een handleiding, maar deze handleiding is voorjaar 2021 nog niet beschikbaar.